De Wespenkrant #11
Eerste basiscursus wespenconsulent groot succes!
Op 22 oktober werd de eerste basiscursus "Wespenconsulent" gegeven aan een groep van 15 enthousiaste deelnemers op de prachtige locatie Castellum Hoge Woerd in De Meern. Tijdens de cursus werd algemene basiskennis over de Nederlandse sociale wespen behandeld en natuurlijk ook hoe je veel voorkomende wespenproblemen op een natuur- en diervriendelijke wijze kunt oplossen. Een aantal van de cursisten heeft al aangegeven om deze nieuwe kennis in het komende wespenseizoen van 2023 te willen toepassen.
Wegens de enthousiaste ontvangst en het grote aantal nieuwe aanmeldingen wordt deze basiscursus dit jaar nog een keer gegeven. Deze cursus die op 26 november zal worden gegeven, is inmiddels al vol geboekt. Maar bij voldoende belangstelling gaan we er in januari nog eentje organiseren. De eerste aanmeldingen daarvoor zijn al binnen. Ook zijn er plannen voor het geven van een vervolgcursus waarin we de kennis over sociale wespen verdiepen en vooral focussen op de technieken voor het verplaatsen van wespennesten. Stuur ons een mail als u hier belangstelling voor heeft of meer informatie erover zou willen hebben.
Wespenseizoen 2022 bijna voorbij
Door de gunstige weersomstandigheden in de lente zijn de meeste nesten van de gewone wesp en de Duitse wesp dit jaar relatief vroeg begonnen. En omdat een wespennest in de meeste gevallen niet veel ouder dan een half jaar wordt, is het gros van de nesten momenteel al uitgestorven of daarmee bezig.
In mijn wespenstalling hebben dit jaar circa 30 wespennesten gestaan waarvan er inderdaad nog maar enkele actief zijn.
Naast de nesten van de gewone en de Duitse wesp kunnen ook die van de Europese hoornaar nog bewoond zijn in november. Nesten van de overige wespensoorten, zoals de Saksische wesp en de Middelste wesp, zijn al in augustus respectievelijk september uitgestorven.
We kunnen nu dus de eerste uitgestorven wespennesten verwijderen en van binnen bekijken. Let op: een wespennest waar je langdurig geen vliegbewegingen meer bij ziet kan verlaten zijn maar is nog niet perse uitgestorven. In de cellen kan namelijk nog levend broed zitten en uit poppen zouden in principe nog volwassen wespen kunnen komen. In dat geval zal je vroeg of laat zien dat er na de verwijdering ineens levende wespen verschijnen op het nest. Het is daarom raadzaam om voorzichtig te blijven en een pas verwijderd wespennest de eerste tijd in een afgesloten bak te bewaren.
Aanpak van wespenproblemen door gemeenten
Een van de doelen waar de Wespenstichting naar streeft is dat natuur- en diervriendelijke oplossingen voor wespenproblemen algemeen worden toegepast door de "plaagdierbeheersers". Deze bedrijven houden wespen zogezegd onder controle door ieder jaar tienduizenden wespennesten in Nederland te "behandelen" (met gif). De implementatie van onze ecovriendelijke methoden zou dat aantal en het bijbehorende gifgebruik drastisch kunnen verminderen. Maar ondanks onze activiteit op social media en tal van lezingen, artikelen, interviews en een bijscholingsmodule bij een opleidingscentrum (KAD Wageningen) is de belangstelling vanuit deze branch tot nu toe helaas gering.
Daarom proberen we sinds dit jaar ook via andere kanalen invloed uit te oefenen. Dankzij samenwerking met lokale afdelingen van de Partij voor de Dieren en GroenLinks is het dit jaar gelukt om in twee belangrijke Nederlandse gemeenten aandacht te krijgen voor de in onze ogen doorgeschoten wespenverdelging. Dankzij schriftelijke vragen aan het college van B&W in Groningen en Utrecht is men daar gedwongen om nog eens kritisch te kijken naar hun eigen methodes.
De antwoorden van het college van Groningen zijn inmiddels binnen. Hierin wordt toegezegd dat er voortaan geen wespennesten in het openbaar groen worden verdelgd.
"In openbaar groen worden geen nesten van wespen meer door ons bestreden. De locaties worden in plaats daarvan gemarkeerd om voorbijgangers te attenderen op de aanwezigheid van wespen. In een enkel geval zal verplaatsen van een nest nodig zijn."
Dat is een mooi resultaat. Vooral ook omdat het door hen gebruikte gif (biocide) schadelijk is voor het milieu en daarom wettelijk niet toegestaan op dat soort plekken. Het antwoord vermeldt helaas niet hoe men voortaan omgaat met wespennesten in niet-openbaar groen zoals in tuinen. Want daar geldt natuurlijk precies hetzelfde.
"In het voorjaar van 2022 heeft dhr. Fleurke van de Wespenstichting uitleg gegeven over zijn werkwijze. Waar mogelijk passen we het toe. In sommige situaties is dat echter niet mogelijk door de omvang of positie van een nest. Bijvoorbeeld als particulieren een groot nest in een spouw, achter windveren of onder het dakbeschot hebben."
Goed te zien dat de gemeente Groningen onze werkwijze "waar mogelijk" gaat toepassen. Ondanks dat die formulering niet zo concreet is, biedt het hoop op verandering. We blijven in gesprek en volgen de ontwikkelingen op de voet.
De antwoorden op de schriftelijke vragen aan het college van de gemeente Utrecht worden over circa twee weken verwacht. Het is een kwestie van tijd dat ook andere gemeenten die aan wespenbestrijding doen dit soort vragen krijgen. Laten we hopen dat Groningen en Utrecht de kans pakken om de eerste gemeenten in Nederland te worden die op ecovriendelijke wijze wespenproblemen oplossen.
Koersverandering waterbedrijf bij omgang met wespen
Wespennesten die in huis zitten of op een drukke plek in de tuin vormen vaak een probleem omdat ze voor onveilige situaties kunnen zorgen. Het is daarom begrijpelijk dat mensen geen gevaar dulden in hun eigen leefomgeving en actie ondernemen tegen eventuele indringers.
Het wordt een ander verhaal als mensen een probleem hebben met een wespennest op een plek waar we ze feitelijk het liefste zien: ergens in de natuur. Als dieren zelfs daar niet veilig zijn voor de intolerantie en de vernielzucht van de mens, waar dan wel? Helaas denkt niet iedereen er zo over en worden in Nederland wespennesten in de natuur nog steeds bij de vleet verdelgd. Alsof er tegenwoordig geen ecovriendelijke opties bestaan.
Gelukkig merken we af en toe ook dat organisaties hun visie op wespen wijzigen. Onderstaande Tweet uit 2020 van een boswachter die werkzaam is bij het Provinciaal Waterleidingbedrijf Noord-Holland (PWN) verraadt een visie die je zou kunnen samenvatten als "Zodra we er last van hebben, maken we ze dood". Op het filmpje in de Tweet was te zien dat het hier om een nest van de Saksische wesp onder een zitbankje ging.
Het was merkwaardig dat een organisatie die een flink natuurgebied beheert er destijds voor koos om zo'n ongevaarlijk wespennestje te vernietigen. Zouden ze dat ook gedaan hebben als het geen wespen maar honingbijen waren geweest? Vast niet.
In plaats van het nest te vernietigen had men dit probleem natuurlijk ook creatief kunnen oplossen door er een hekje omheen te zetten met een waarschuwing en een informatiebordje over wespen en hun belang voor het ecosysteem.
Gelukkig lijkt het PWN haar visie op dit soort zaken inmiddels te hebben bijgesteld. Dat blijkt uit onderstaand recente krantenbericht over een nest van de Europese hoornaar in een boom.
De eerdere insteek van "Bij geen overlast, laten we ze hangen" is dus vervangen door "Het is de natuur, dat moet je accepteren". Daarmee heeft het PWN als organisatie een flinke stap gemaakt op de onder weergegeven ladder van wespvriendelijkheid.
Hun score op deze ladder is dus gestegen van 2 naar minstens 4. Een enorme verbetering die beter past bij de moderne tijd. Hier kan menig andere organisatie een voorbeeld aan nemen. Hulde voor PWN Natuur!